Pachną futrem, pochrapują, mlaszczą. Moszczą się w swojej przestrzeni, czasem łypną spod biało-czarnej rzęsy. Najważniejsze, że są. Codzienność z nimi, uświęcona rutyną spacerów. Kiedy tak leżą obok, wyobrażam sobie miejsce albo krainę. Są tam różne zwierzęta. Mają swoje imiona, charaktery, gusta. Nie wiem do końca jakie, bo są ich własne, nienadane przez ludzi. Zwierzęta dokonują wyborów. To nie utopia ani raj, przyśnione w czasie drzemki z okazji Blue Monday. Raczej krąg życia. I śmierci. Może taki świat powstał po „Sądzie ostatecznym”, na którym rozliczeń dokonali ci z rogami, kopytami, kłami, futrem. Pewnie w porozumieniu z innymi zwierzętami. Choć może to już jednak myślenie podyktowane nawykiem antropomorfizacji.

Na razie wystarczy prosty wniosek – zwierzęta chcą żyć. Jako zdolne do odczuwania, potrafią się bawić, cieszyć, okazywać emocje, budować relacje. Czują ból i przerażenie. Są obecne w tak wielu kontekstach i jednocześnie poza sferą widzialności. Jeśli nie można ich uwolnić od cierpienia, należy je chociaż uznać. Niedźwiedź w cyrku, krakowskie konie, eksploatowana krowa – ich los, raz zobaczony, staje w centrum przedstawienia, nie sposób uciekać wzrokiem przed tak dobitną perspektywą. Przyroda. Natura. Las. Łąka. Zwierzęta. Ekologia. Są różne słowa, podążają za nimi wyobrażenia. Raczej rozbudowane kompozycje niż minimalistyczne, skoncentrowane na jednostkowych bytach. To martwa natura – bezosobowa, bezpodmiotowa. A jest tam wielu znajomych i nieznajomych. Żywych i czujących. Są w sferze sacrum, są podmiotami, bo to ich domy, ich miejsca. Nie są stworzone dla człowieka i nie dla niego warto je chronić. Zaniechanie władczych gestów gospodarza to zarazem nauka stawania się gościem, z pokorą i wdzięcznością. Nie potrzeba wcale idealizacji, by zagłębić się w magiczny realizm życia, tego bliskiego, uwikłanego w międzygatunkowe zależności i tego choć na chwilę bezpiecznego, schowanego przed wzrokiem pod mchem, ściółką, gdzieś w gęstych zaroślach.

They smell of fur, snore softly, and smack their lips. They nestle into their space, sometimes glancing from beneath black-and-white lashes. The most important thing is that they are here. Everyday life with them is sanctified by the routine of walks. When they lie beside me, I imagine a place or a land. There are different animals there. They have their own names, personalities, and tastes. I don’t know exactly what they are because they belong to them, not given by humans. Animals make choices. It’s neither utopia nor paradise, dreamt up during a Blue Monday nap. Rather, it’s the circle of life. And death. Perhaps such a world emerged after the „Last Judgment,” where the reckoning was carried out by those with horns, hooves, fangs, and fur. Probably in agreement with other animals. Though maybe that’s already thinking dictated by the habit of anthropomorphization.

For now, a simple conclusion suffices—animals want to live. As sentient beings, they can play, rejoice, express emotions, and build relationships. They feel pain and fear. They exist in so many contexts and yet remain outside the realm of visibility. If they cannot be freed from suffering, they should at least be acknowledged. A bear in a circus, Krakow’s carriage horses, an exploited cow—once seen, their fate becomes the center of the scene, impossible to look away from. Nature. The wilderness. The forest. The meadow. Animals. Ecology. Different words evoke different visions—usually elaborate compositions rather than minimalist ones focused on individual beings. It is still life—impersonal, without a subject. Yet, there are many familiar and unfamiliar beings there. Living, feeling. They belong to the sacred sphere; they are subjects because these are their homes, their places. They were not created for humans, and it is not for humans that they should be protected. Refraining from the authoritative gestures of ownership is also a lesson in becoming a guest—with humility and gratitude. There is no need for idealization to immerse oneself in the magical realism of life—both the life that is close, entangled in interspecies dependencies, and the one that, if only for a moment, remains safe, hidden from sight beneath moss, forest floor, somewhere in the dense undergrowth.

— Karolina Pikosz

photos: Tomasz Zieliński